De laatste trein gemist
De Eilandsraad van Curacao heeft de Slotverklaring, getekend op 2 november 2006 door Nederland, Sint Maarten en Curacao, afgewezen. Dit gebeurde in de nacht van dinsdag 28 op woensdag 29 november. De bedoeling was dat de vergadering van de Eilandsraad 's morgens vroeg begon, maar tot verbazing van menigeen vroeg Nelson Pierre (NPA) aan minister van Justitie David Dick (PAR) toestemming voor Anthony Godett (FOL) om bij de vergadering aanwezig te zijn.
Voor de duidelijkheid, Anthony Godett zit in de Bon Futuro gevangenis een straf uit wegens valsheid in geschrifte. De ochtend is gebruikt om over dit onderwerp te debatteren. Pas om één uur 's middags kon de geplande vergadering over de Slotverklaring van start gaan, overigens zonder Anthony Godett.
Alle overgebleven 20 raadsleden kregen 20 minuten spreektijd, tijd die daadwerkelijk werd gebruikt. Dat was zonde, immers de stellingen waren reeds betrokken. Al heel snel bleek dat de Slotverklaring slechts op steun van de PAR (5 zetels) en PNP (2 zetels) kon rekenen. Lange tijd was onzeker wat PNP-lid Dennis Evertsz ging stemmen. Hij is tegen het slotakkoord, maar heeft uiteindelijk toch voor gestemd. Naar mijn voorzichtige inschatting om geen problemen te krijgen met zijn fractieleidster Ersilia de Lannooy. De beslissing was toch al gevallen, of het nu 13 tegen 7 of 14 tegen 6 werd maakt niet veel uit.
Een onthutsende uitslag voor Curacao, een uitslag waarvan velen de consequenties nog niet lijken te beseffen. Woensdagmorgen hoorde ik de reactie van minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Atzo Nicolaï. Hij was zwaar teleurgesteld. In zijn antwoorden op de vragen van de interviewster probeerde hij het woord Curacao uit alle macht te vermijden.
Interviewster: "En wat gaat er gebeuren, nu het slotakkoord is afgewezen?"
Nicolaï: "Oh, we gaan gewoon door."
Interviewster: "Door? Maar Curacao heeft het slotakkoord afgewezen."
Nicolaï: "Ja, we gaan door met Sint Maarten."
Interviewster: "Maar hoe moet het dan verder? Wat als Curacao weer wil komen praten?"
Nicolaï: "Praten kan natuurlijk altijd. Maar onderhandelen doen we niet meer."
De Curacaose politici liggen te rollebollen in de bus op weg naar het station. Daar aangekomen blijkt de laatste trein reeds vertrokken. Tegen beter weten in wacht men op de volgende.
Hoe heeft het zover kunnen komen? Politici op Curacao lijken voornamelijk met zichzelf bezig te zijn. Daarbij komt de kleinschaligheid waarbij iedereen elkaar door en door kent en persoonlijke verhoudingen (wrok) een grote rol spelen. Hieraan maken alle partijen zich schuldig.
Ja, ook de PAR. Dat begon al voordat de delegatie na het tekenen van de Slotverklaring op Curacao geland was door het plaatsen van een advertentie waarbij men zichzelf een veer in de kont stak door de eer voor zichzelf op te eisen. Bij aankomst op luchthaven Hato geconfronteerd met de advertentie schrok premier Emily de Jongh-Elhage hier danig van, dat was absoluut niet de bedoeling. Maar het kwaad was al geschied.
Ook is er kritiek op de wijze waarop PAR in de persoon van Zita Jesus-Leito het slotakkoord verdedigde. In plaats van rustig uit te leggen welke weg gevolgd moest worden, via de Ronde Tafel Conferentie (RTC) in februari 2007 naar een referendum om uit te komen bij de magische datum 1 juli 2007 waarop de uiteindelijke autonomie een feit moest worden, trachtte zij de tegenstanders te overtuigen met een slikken of stikken strategie.
De tegenstanders gaan ook niet vrijuit. Ten eerste dient men de klasse en capaciteiten te hebben om door een ongelukkige strategie heen te prikken. Zeker als men het belang van het eiland en de bevolking in gedachten houdt mag dat niet zo moeilijk zijn. In eerdere posts over het slotakkoord is reeds genoemd de aanwezigheid van Dennis Evertsz (PNP en coalitiepartij), Cesar Prince (PLKP), Rignald Lak (MPK en coalitiepartij) en Urvin Macaay (MAN en coalitiepartij) als lid van de Curacaose delegatie in Den Haag.
Deze mannen zijn tot aan het eind, het drinken van champagne op het bereiken van het slotakkoord, gebleven. Hun kritiek begonnen zij pas te spuien na terugkomst op Curacao.
Gevolg van dit alles is dat de Slotverklaring de naam kreeg van een PAR-akkoord. Onder anderen met het oog op verkiezingen werden de posities ingenomen. De twaalf uren gepraat op dinsdagmiddag en -avond waren overbodig. Het was al lang duidelijk hoe er gestemd ging worden.
's Morgens had ik mijn autolampen ontstoken. De door Stephen Walroud opgezette actie Handen af van het slotakkoord en de lichten aan was geen doorslaand succes. Hooguit één op de 15 auto's had de lichten aan. Van de andere kant was ook de anti-slotverklaringsmars die 's morgens vroeg bij het Waaigat startte geen succes. Ruim honderd mensen namen de moeite op deze wijze te tonen dat zij het niet met het slotakkoord eens zijn.
Dat is het vreemde van de situatie. Op dinsdagavond waren straatinterviews op televisie te zien. Het was onthutsend hoe weinig mensen inhoudelijk een idee hadden wat de Slotverklaring behelst en ook hoe weinig het velen leek te interesseren.
De PAR en de PNP hebben hun conclusie getrokken uit de zware nederlaag en zijn uit de Eilandsregering gestapt. De grootste partij is Frente Obrero (FOL) met zeven zetels. Deze oranje partij neemt nu het voortouw om tot een nieuwe coalitie te komen. Op landsnivo blijft het bij het oude, PAR en PNP kunnen gesteund door de leden van de andere eilanden doorregeren met een meerderheid.
Gevoelig ligt de positie van de MAN. Vooral deze partij heeft de coalitie laten vallen. Op landsnivo heeft de MAN twee ministersposten, ingevuld door Kenneth Gijsbertha en Sandra Smith. Aan hun is verzocht de eer aan zichzelf te houden en dus op te stappen. Dit is gebeurd bij monde van Ramoncito Booi uit Bonaire hetgeen niet helemaal als een verrassing komt aangezien deze een persoonlijk conflict met Kenneth Gijsbertha uitvecht omtrent het verlenen van een licentie aan luchtvaartmaatschappij Insel Air. Booi is zelf belanghebbende in het concurrerende DAE.
Dit om aan te geven op welk nivo de verhoudingen liggen.
Het is niet de eerste keer dat de MAN een ander gezicht laat zien dan men op grond van een coalitie verwacht. Anderhalf jaar geleden vergeleek ik de partij met D66 en die gedachte wordt steeds sterker. Bij de komende coalitiebesprekingen is een nieuwe regering bestaande uit FOL, PLKP en MAN derhalve zeker niet uit te sluiten.
Wel mis ik de mening dan wel aansturende rol op de achtergrond van Mister MAN, Don Martina. Don Martina was als adviseur aanwezig in Den Haag, maar nergens heb ik nadien gezien, gelezen of gehoord hoe hij tegenover de Slotverklaring staat. Dat is erg jammer.
Een belangrijke vraag is: hoe nu verder? Volgens Yves Cooper, ja hij is weer terug op Radio Dolfijn, is de oplossing nu een referendum houden. Laat het volk maar beslissen. Ik weet het niet. Naar mijn mening onderschat Curacao de reactie van Nederland op onze afwijzing. Men beseft niet ten volle dat Curacao voor Nederland ten eerste onbelangrijk is en ten tweede alleen maar als lastig wordt gezien.
En dan doet Nederland een royaal aanbod met het saneren van de enorme staatsschuld en nog is het niet goed. De reactie van Atzo Nicolaï sprak wat dat betreft boekdelen. Onder politiek bewuste Curacaoenaars beluister ik dat wat hun betreft Nicolaï wel kan zeggen dat hij niet meer wil onderhandelen maar dat hij wel moet. Ik vraag het mij af.
Mijn vrees is dat de zaak snel polariseert en dan komt er een ogenblik dat de Curacaoenaar in zijn trots stelt: "Dan maar geen autonomie, dan gaan we meteen voor onafhankelijkheid!" Het zou mij niet verbazen, niet nu meteen maar wel als er over een aantal maanden geen enkele vooruitgang is geboekt en die kans is groot.
De toekomst zal het leren. Qué Será, Será...
Voor het slotakkoord stemden:
- Dennis Jackson (PAR)
- Marilyn Alcala-Wallé (PAR)
- Oscar Castillo (PAR)
- Eugene Ruggenaath (PAR)
- R. Gomes (PAR)
- Dennis Evertsz (PNP)
- Humphrey Davelaar (PNP)
Tegen het slotakkoord stemden:
- Rignald Lak (MPK)
- Errol Cova (PLKP)
- Frensel Marchena (PLKP/onafhankelijk)
- Cesar Prince (PLKP/onafhankelijk)
- Sedney Ignacio (FOL)
- Renfred Rojer (FOL)
- R. D. A. Douglas (FOL)
- J. R. Carolina (FOL)
- E. E. Capella (FOL)
- R. A. Sling (FOL)
- Charles Cooper (MAN)
- Urvin Macaay (MAN)
- Nelson Pierre (NPA)
Anthony Godett (FOL) was niet aanwezig wegens het uitzitten van zijn gevangenisstraf. Alle posts met als onderwerp de Slotverklaring zijn te vinden in het dossier Slotakkoord 02.11.2006.