Is er hier een econoom in de zaal?
Er zijn een paar dingen die ik niet of nauwelijks begrijp. Neem nu ontwikkelingshulp. Het rijke westen geeft al decennia lang ontwikkelingshulp aan arme landen, zoals bijvoorbeeld in Afrika. Ook al decennia lang heerst het besef dat geld of voedsel geven niet voldoende is, de bevolking van deze landen dient opgeleid te worden om zichzelf te kunnen bedruipen.
Veelal begint de zelfbedruiping op het gebied van voedselvoorziening, dat is logisch. Minder logisch (voor mij) is dat de rijke landen vervolgens hun eigen landbouw- en veeteeltbedrijven fors subsidiëren. Ik wil niet met de vinger wijzen, maar met name de Fransen schijnen hier wat van te kunnen.
Gevolg is dat de ontwikkelingslanden ondanks hun veel lagere lonen nog steeds grote moeite hebben om zich op de wereldmarkt te manifesteren.
- Als een bank aan iemand geld leent om bijvoorbeeld een auto te kopen berekent zij daar rente voor.
- Als men een vriend 100 gulden leent is het wel mooi als dat geld ooit terugkomt, maar over het algemeen berekent men hem geen rente.
- Als men een zwerver een paar gulden in de hand drukt verwacht men over het algemeen niet dit geld ooit nog terug te zien.
Het land de Nederlandse Antillen heeft een schuld van 4.7 miljard gulden (2.2 miljard Euro) aan Nederland. Ieder weldenkend mens beseft dat een of liever nog de oplossing voor deze schuldenlast uit Nederlandse hoek moet komen. Tenzij wij morgen onder de Christoffelberg op de grootste olievoorraad ter wereld stuiten.
President van de Centrale Bank van de Nederlandse Antillen, de heer Emsley Tromp, heeft een zevenpuntenplan bedacht. Even tussendoor, dingen die op detailnivo bijzonder gecompliceerd zijn, blijken als men maar genoeg abstraheert verrassend helder en eenvoudig.
Dat geldt ook voor de oplossing van Emsley Tromp: Nederland moet de hele schuld van 2.2 miljard Euro aan de Antillen gewoon volledig kwijtschelden. In ruil daarvoor mag Nederland de jaarlijkse bijdrage aan de Antillen van 175 miljoen gulden (80 miljoen Euro) in zijn zak houden. Als detaillist komt men daar niet op!
De reactie van onze minister van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijkszaken, Alexander Pechtold: "Dat is een interessant voorstel."
Het idee van Emsley Tromp is op zich nog niet zo gek. Wat hij eigenlijk wil is de jaarlijkse rentelast van 300 miljoen gulden (140 miljoen Euro) terugbrengen naar nul. Per saldo houden wij dan per jaar 125 miljoen gulden (60 miljoen Euro) meer over om te besteden dan nu.
Volgens minister Pechtold is er op de Antillen echter toch behoefte aan een directe financi�le injectie. Dat kan wel zo zijn, maar het elimineren van rente op alle leningen die uitgegeven worden als ontwikkelingshulp lijkt mij een noodzakelijke stap. Wereldwijd wel te verstaan.
Nu hangen de torenhoge rentelasten als een molensteen om de nek van de ontwikkelingslanden. Dit zorgt voor een afhankelijkheidsrelatie die tot in het oneindige voortduurt.
Is dit expres zo bedacht of is er hier een econoom in de zaal die deze scheve situatie uit kan leggen?
Comments
Volgens mij zit je met de laatste gedachte, afhankelijksrelatie, niet ver naast de waarheid.
Posted by: Henk(ES) | November 14, 2005 2:34 PM
Nee, hier moet ik passen. En toch sta ik wel achter die Emsley Tromp, die bekijkt het niet zo gek. Het elimineren van rente op alle leningen die te maken hebben met ontwikkelingshulp, daar ben ik op tegen. Dat is pas scheef en het werkt volgens mij averechts, ik denk dat alle geld dan in een bodemloze put terecht komt.
Posted by: Cyberjunk | November 14, 2005 2:37 PM
Je zou zeggen dat dit wereldwijd ook zo moet werken. Maar die afhankelijkheid is natuurlijk wel handig als je jouw mening er door wilt drukken. Of als je ergens een dictator wil afzetten.
Dat door die landbouwsubsidies arme landen geen kans krijgen hun goedkopere producten aan ons te slijten is te gek voor woorden. Zo blijven arme landen arm en blijven we Frankrijk met ons allen op de been houden.
Posted by: Piet | November 14, 2005 3:20 PM
@Henk(ES): Maar is dat het gevolg of de oorzaak. Ik bedoel, waarom berekent men rente over leningen aan ontwikkelingslanden? Het enige dat ik als non-econoom zelf kan bedenken is de vrees dat die landen dan gaan speculeren met dat geld om er zelf wel rente van te trekken. Verder kan ik niets bedenken...
@Cyberjunk: Nu is de situatie zo dat ontwikkelingslanden (dat zijn landen die het niet zo breed hebben) leningen moeten afsluiten bij westerse landen om de rente op eerdere leningen te kunnen betalen. Dat lijkt mij nog veel schever...
(De Toren van Pisa, die is pas scheef)
@Piet: Het zijn rare dingen. Bij Jan Marijnissen las ik dat in Frankrijk een kleine groep boeren vrijwel de hele subsidie incasseert. Maar het schijnt nogal een taboe te zijn om daar iets van te zeggen. In Frankrijk wel te verstaan... :-)
Posted by: CasaSpider | November 14, 2005 3:38 PM
De eilanden mogen gewoon door blijven lenen. Terug betalen? Laat maar zitten. Zolang ik er maar op vakantie kan gaan. Op het eiland St. Maarten he.... je kent mij. 1/3.
Posted by: Brillie | November 14, 2005 4:23 PM
We snappen met z'n allen dat het niet goed gaat zoals het nu geregeld is met de ontwikkelingshulp. Ongetwijfeld buigen zich internationaal heel wat knappe koppen over deze materie, maar het probleem is volgens mij mede dat heel veel belangen bij betrokken zijn waar wij het bestaan niet eens van afweten.
Soms moet je met een compleet nieuwe blik naar dingen kijken om te zien of het ook anders kan. Wie weet is dit een begin om de vicieuze cirkel te doorbreken?
Posted by: willisha | November 14, 2005 4:41 PM
Ik denk dat er van beide iets in zit, oorzaak en gevolg. Het is, als dit niet doorbroken wordt met een plan als dat van Tromp, een oneindige spiraal naar beneden voor de ontwikkelingslanden en de andere kant op voor de rijke landen. Alles draait toch om efficiency, de tegenwoordige heilige koe. De kloof wordt alleen maar groter, tot er bommen gaan barsten. Mijn visie uiteraard als non-econoom.
Posted by: Henk(ES) | November 14, 2005 4:48 PM
@Brillie: That's the spirit! Blijf jij maar lekker op vakantie komen... :-)
@Willisha: Dat zou niet slecht zijn. Mijn grote dilemma is dat ik niet kan geloven dat dit allemaal gepland en opzet is. Vandaar dat ik dringend op zoek ben naar een slimme econoom...
@Henk(ES): Toch vind ik dat jij er als non-econoom soms een betere kijk op hebt dan je look-alike, de heer G. Zalm... ;-)
Posted by: CasaSpider | November 14, 2005 7:40 PM
Casa, met je voorlaatste opmerking sla je de spijker op zijn kop, het is namelijk juist allemaal vooropgezet spel van Nederland, pappen en nat houden om het maar eens ff ll uit te drukken want anders zijn ze de macht kwijt daar draait het nl. allemaal om macht macht en nog eens macht, wat er aan doen? de macht afnemen, heo doe je dat, staatsgreep? nee nogal grof, niet meer op die lui stemmen die de macht proberen uit te oefenen, ja dat klinkt wat democratischer (goedgeschreven casa?) in de oren, probleem wordt wel op wie we dan moeten stemmen. heb je een voorstel Casa?
Posted by: ennu | November 14, 2005 8:28 PM
Thnx ;-)
Posted by: Henk(ES) | November 14, 2005 9:01 PM
Goed plan ! Is het bedrag aan rente eigenlijk hoog genoeg om het begrotingstekort te dekken ? Anders creeer je nog geen ruimte.
En ontwikkelingshulp verdwijnt helaas nog te vaak in de verkeerde zakken, dus zomaar wat extra geld storten lijkt mij geen optie. Misschien nog een dozijn douane-beambten sturen of dit keer wat streetcorner-workers ...
Posted by: Bodo | November 14, 2005 9:09 PM
Als straks Curacao rijker is den Nederland gaan wij met z'n allen heen, hebben de Antillen er een probleem bij.
Posted by: hans | November 15, 2005 4:08 AM
Als je liefhebber bent van een voetbalclub en geld doneert, geef je dat als liefhebber, je moet er van uitgaan dat je het nooit terug krijgt. Het is als armoedebestrijding. Er moet een stok achter de deur zijn. Dat kan RENTE zijn. Het geleende????!!!. Weten waar je voor leent.
Posted by: hans | November 15, 2005 4:58 AM
@Ennu: Helaas, de ervaring leert dat op wie men stemt voor dit soort kwesties meestal niet veel uitmaakt. Neem nu D66, de partij van Bestuurlijke Vernieuwing. Alles moet op de helling, gekozen burgemeester etc. etc. Maar als Curacao of Sint Maarten autonoom willen worden trapt men op de rem, met niet ter zake doende argumenten. Persoonlijk geloof ik niet dat Nederland macht wil uitoefenen over Curacao, ik denk dat het meer totale desinteresse is. Men heeft in Nederland wel genoeg dingen aan zijn hoofd, kunnen die Antillen dan alsjeblieft even rustig blijven en geen problemen veroorzaken. Dat is volgens mij de tendens...
(democratischer is trouwens goed geschreven... ;-))
@Henk(ES): You're welcome!
@Bodo: Volgens mij is het begrotingstekort groter. Maar 300 miljoen besparen op rentelasten maakt de zaak wel beter. Probleem is dat die 300 miljoen gulden niet ineens per jaar cash overblijven. En cash geld is wel nodig om overheidssalarissen etc. te betalen. Al snel staat men dus weer bij Nederland op de stoep. Je hebt 100% gelijk dat niet zomaar geld overgemaakt moet worden, dat heeft het verleden wel bewezen.
(Ook al waren het voornamelijk Nederlands/internationale bedrijven die daarvan grof hebben geprofiteerd)
@Hans: Als je iemand die geen uitzicht heeft wel geld geeft maar tevens rente eist, terwijl het gegeven geld nog niet eens genoeg is om alle kosten te dekken... dan ben je in mijn ogen heel slecht bezig. Overigens ben je van harte welkom op Curacao als het eiland rijker is dan Nederland. Alleen vrees ik dat jij dat niet meer mee zult maken. Of in andere woorden: nog eerder wint Feyenoord de Champions League driemaal op rij... :-)
Posted by: CasaSpider | November 15, 2005 6:57 AM
Overigens enz.. dat zal ik onthouden. Wie weet?
Posted by: hans | November 15, 2005 7:19 AM
Boeiende problematiek. Je vergeet trouwens de USA, die onlangs de Zuiadamerikaanse staten weer 0 op rekest gaf toen ze vroegen om de landbouwsubsidies te verlagen met als drogreden dat ze dat alleen zouden doen als Europa mee deed.
Economie gaat natuurlijk gewoon over vraag en aanbod. In mijn jeugd dacht ik daadwerkelijk dat er ergens richting Duitsland een immense boterberg lag, die ervoor zorgde dat de prijs van de boter hoog genoeg bleef. Ontwikkelingshulp is in principe wat anders. Rijke landen geven 'kadootjes' onder voorwaarde dat. Ik vind dat ontwikkelingshulp zonder meer gegeven zou moeten worden en dat is volgens mij vaak ook zo (onder bepaalde voorwaarden). Probleem is dat arme landen daarnaast ook nog geld lenen omdat de ontwikkelingshulp ontoereikend is of teveel voorwaarden heeft. En daarmee kom je in de vicieuze leencirkel. Kwijtschelden alleen is meestal onvoldoende er moet inderdaad ook nog een som aan 'startkapitaal' bij om het te redden.
Toch denk ik dat goede gerichte 'ontwikkelingshulp' of misschien subsidie voor zekere initiatieven zou moeten blijven, om accenten en nadrukken te leggen op gebieden die anders misschien in het verdomhoekje zouden raken.
Ik hoop overigens dat Tromp zijn zin krijgt, want dan gaan we heel misschien eindelijk eens een sluitende begroting krijgen.
Posted by: CuraKora | November 15, 2005 9:25 AM
@Hans: Ik zeg altijd dit: "Zeg nooit nooit!"
@CuraKora: Het annuleren van de schuld heeft als bijkomend voordeel dat de eilanden straks niet over de verdeling ervan hoeven te discussieren.
Interesant is trouwens ook wat Nederland van Tromp's plan vindt. Hier wat reacties (via Amigoe, http://www.amigoe.com/artman/publish/article_14460.shtml ) uit de Telegraaf van vandaag, hou je vast:
“Geloof dat die directeur Tromp niet helemaal lekker is, hè. De staatskas is al toegenomen. Qua schuld, donder op met die vent! En wij ervoor opdraaien zeker, not dus”, schrijft Rianne uit Den Haag. Appie uit Nieuwegein: “Wat een waardeloos idee, laten ze hun eigen broek ophouden, ze willen toch zo graag zelfstandig zijn!”
“Als dit geen reden is de doodstraf opnieuw in te voeren weet ik het ook niet meer. Ik word steeds meer voorstander”, schrijft Dittrich uit Tilburg. “Wat een mafketel die Tromp.”
“Goed idee, maar alleen als alle werkloze en criminele Antillianen teruggestuurd worden en de Antillen gelijk het Koninkrijk uitgezet worden. Anders kunnen we over een paar jaar weer over de brug komen met bakken met geld”, vindt een Utrechtenaar. “Rot is effe lekker gauw op... gebruik je cocaïnewinst daar maar voor!”, zegt een Delftenaar. “Tromp: in de vroegere vaderlandse geschiedenis een held, tegenwoordig een idioot”, zegt Caddy uit Breda. “Laat ze lekker optyfen, schuld maken en wij weer dokken voor die cokeleveranciers”
Posted by: CasaSpider | November 15, 2005 10:12 AM
Beste Casaspider,
Mijn eerste reactie is inderdaad: Wat een onzin!
De schuld van de Ned. Antillen is gemaakt door de democratisch gekozen regeringen van de Ned. Antillen zelf, cq de bevolking van de Ned. Antillen. Tenslotte hebben die deze regeringen gekozen. Zorg dan ook zelf voor een oplossing. Het lijkt erop dat de Ned. Antillen moeite hebben met het nemen van verantwoordelijkheid. Zelf schuld maken, maar als het opgelost moet worden dan hulp vragen bij anderen. Onafhankelijkheid zit in je hoofd! Een tijd geleden had Nederland dezelfde schuldquote per hoofd van het bruto nationaal product, en dat is nu ook lager. Dat heeft heel wat bezuinigingspijn gekost. Dat kunnen de Ned. Antillen dus ook. De Ned. Antillen mogen nog gelukkig zijn dat ze 80 miljoen euro per jaar krijgen uit Nederland. Ondanks dat er veel armoede is op de Ned. Antillen zijn er plaatsen in de wereld die nog een stuk armer zijn. Eigenlijk horen die 80 miljoen daar naar toe te gaan. Overigens een rare gedachte: om onafhankelijker te worden wil je afhankelijk worden van een ander om je schuld af te lossen....
Tenslotte: Ik vraag me af of het klopt dat deze 4,7 miljard schuld een schuld aan Nederland is. Is dit niet geleend op de internationale geldmarkt (bij banken en/of het IMF)? Ik weet dit niet helemaal zeker, maar ik denk dat dit zo is.
Groet,
Niek.
Posted by: Niek | November 16, 2005 8:31 AM
Ja Casa ik ben econoom. Het primaire economische principe is geef niet meer geld uit dan je hebt.
Los van het feit dat het crimineel is dat rente over ontwikkelingsgeld leningen betaald moet worden is het plan van Tromp briljant maar tegelijkertijd naief.
Met enige kennis van de Antilliaanse politiek zou ik nogal bang zijn dat na het kwijtschelden de schuld weer gezellig wordt opgebouwd door een horde politici die vervolgens de AOV gaan verdubbelen. De economie van de Antillen is klein en door de hoge kosten van zakendoen niet concurrerend. Schaalvergroting lijkt mij de beste optie maar op welke schaal....ik heb geen idee.
De Franse lobby waaraan je refereert heeft te maken met dat Frankrijk een vrij traditionele economie heeft (die krijgen het nog wel voor hun kiezen) die sterk onder druk staat door de opkomende markten in het Oosten.
Dat er wat moet gebeuren met de schuldenlast is wel duidelijk. Dat er daarnaast iets dient te gebeuren aan de spilzucht lijkt mij wat moeilijker, waar moeten ze nu op bezuinigen. Misschien kan Emsley zelf het marmer en het wortelnotelhout in die wanstaltige BNA-bunker voor een zacht prijsje verkopen als een begin.
Ergens zie ik wel een sleutel in een zodanige verbinding met de EU dat grootschalig subsidie verkregen kan worden voor Curacao als achterstandsgebied gekoppeld aan investeringen in onderwijs. Landen als Spanje, Ierland en Griekenland zijn van pseudo-3e wereldlanden in korte tijd economisch onvoorstelbaar gegroeid en dat is nu ook weer gaande bij een aantal oud Oostblok landen.
Posted by: Frank | November 16, 2005 1:46 PM
@Niek: Natuurlijk moeten de Antillen hun verantwoordelijkheid nemen. Van de andere kant maken de Antillen deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden en is in het Statuut vastgelegd dat de partners elkaar bijstaan. Een hele andere situatie dan met een willekeurig ander arm land dus. Tevens heeft Nederland oude koloniale banden, in die tijd heeft men op bijzonder asociale wijze van de eilanden geprofiteerd. Dat heeft lang geduurd, want zelfs een internationaal goed aangeschreven bedrijf als Shell heeft Curacao met een gigantisch milieuprobleem (asfaltmeer) opgezadeld. Neen, alleen al ethisch gezien kan Nederland niet zomaar zeggen: "Los het zelf maar op daar". Over je laatste opmerking, de schuld is inderdaad niet geheel aan Nederland. Ook de APNA (Pensioenfonds) heeft een vordering van meer dan een miljard op de overheid. En zo zijn er meer...
@Frank: He, eindelijk... een econoom... :-) Aan het plan van Tromp zitten stringente voorwaarden vast voor wat betreft nieuwe leningen afsluiten. Want ik ben het met je eens, in no-time hebben 'we' weer een paar miljard schuld. Er dient dan ook gekeken te worden hoe hier structureel iets aan te doen is. Het grootste probleem dat ik zie is de dorpspolitiek, doordrenkt van persoonlijke belangen (geld en macht). Dat kan eigenlijk niet meer in deze tijd...
Posted by: CasaSpider | November 16, 2005 5:48 PM
Casa, ik heb het de laatste weken wat laten lopen en lees deze blog dus nu pas.
Treurige (schuld)situatie maar leuk onderwerp.
Het plan Tromp is in ieder geval een frisse invalshoek die verdere analyse verdient maar of het werkt...
Er zit echter 1 heel groot zwak punt in; het is afhankelijk van politieke wil en toekomstige politici. Zoals jij zelf al aangaf is Curacao vergeven van personen (niet alleen politici) die slechts 1 belang dienen, en wel het eigen belang. Ik zeg dat dit soort ook in NL voorkomen.
Nu een verdrag sluiten zoals Tromp voorstelt zal dan ook niet lang goedgaan. In no-time zijn er weer begrotingsproblemen die alleen kunnen worden opgelost met leningen (mag niet meer) of schenkingen van NL (moet je niet meer willen). Bezuinigingen zullen dus nodig zijn en daar hebben politici een broertje dood aan, zij hebben namelijk zwakke knieen en geen ruggegraat.
In dat licht zie ik ook de ongenuanceerde commentaren in de krant van wakker NL die je al aanhaalde. In NL wordt al jaren hard bezuinigt, dit doet sommigen veel pijn.
En je weet als een politicus spreekt over bezuinigen bedoelt hij de lasten verzwaren, ik moet de 1e nog tegenkomen die in eigen vlees gaat snijden...:-(
Rente vragen over leningen is zoiets als de stok achter de deur, zeg maar een aansporing om af te lossen en zaken goed aan te pakken. De meeste leningen aan ontwikkelingslanden zijn overigens zogenaamde zachte leningen, d.w.z. er zit een lager rechte% aan als aan commerciele leningen.
Een schuld van 84% van het BBP is misschien te hoog voor de Antillen maar binnen de EU zijn landen met een schuldquota > 100%, Italie zeker en Belgie zit ook in die buurt.
Over de problemen met de marktbescherming (door importheffingen) van de EU en VS en de exportsubsidies die beide blokken aan eigen producenten geven wordt al jarenlang onderhandeld binnen de WTO.
Ook ik vindt het een schande dat het rijke westen eerst de arme landen kapotconcureert, en lokale producenten van de markt vaagt met subsidies voor eigen producenten en vervolgens aalmoes leningen verschaft via IMF, wereldbank etc.
Geef de arme landen meer vrijheid om in EU en VS te kunnen importeren.
Vanuit de EU is het inderdaad Frankrijk die altijd hard op de rem trapt, en het liefst in de achteruit schakelt, als er concessies gedaan worden op deze gebieden.
Frankrijk is nog erg agrarisch, en dus wil geen enkele politicus deze stemmers tegen zich hebben. Dat is ook iets met knieen en ruggengraat.
Nu willen EU en VS concessies doen op markttoegang en exportsubsidies als overige landen de markt openen voor industrie en dienstverlening.
Een heel verhaal en nog geen oplossing, ik vrees dat dat de aard van het probleem is.
Posted by: Angel | November 17, 2005 5:16 AM