Naar aanleiding van de roodrugspin waar ik gisteren over berichtte, vroeg Amaro in een comment of ik de spin Kompa Nanzi al was tegengekomen op Curacao. Tot op heden niet, Amaro, maar ik heb er wel over gehoord.
Van oorsprong komt deze spin uit Afrikaanse vertellingen van het Ashantivolk in Ghana en heette daar Anansi. Ze dienden onder meer als middel om in bedekte vormen kritiek te uiten op de machthebbers, zelfs op de koning.
Op Curacao vertelden de toenmalige slaven elkaar de verhalen over deze spin, die hier Kompa Nanzi werd genoemd. Het was een slimme spin en hij hielp de slaven tegen hun wrede meesters. De verhalen gaven de slaven de gelegenheid om even te ontsnappen uit de realiteit.
Een van de bekendere Kompa Nanzi verhalen gaat over de Gevlekte Koe. Een aantal slaven waren gevlucht en woonden in grotten, ver van de bewoonde wereld. Omdat ze gezocht werden konden ze niet zo gemakkelijk aan voedsel komen. De slaven hadden honger. Plotseling verscheen Kompa Nanzi en hij zei hun dat hij hun probleem wel even op zou lossen.
Kompa Nanzi ging naar Shon Arei (Meester Arei), die behalve een plantage ook een wei vol met koeien had. Kompa Nanzi zei tegen Shon Arei dat hij honger had. De zaken gingen echter slecht volgens Shon Arei en het onkruid groeide hem boven het hoofd. Kompa Nanzi bood aan om het onkruid te wieden in ruil voor een gevlekte koe.
De wrede Shon Arei wilde zijn koe eigenlijk niet kwijt. Hij zei tegen Kompa Nanzi dat het geen gewoon onkruid betrof, maar brandnetels. Kompa Nanzi moest de brandnetels opruimen zonder zich te krabben. Als hij zich toch zou krabben wachtte hem de galg.
Cha Tiger, de tijger, werd aangesteld om te kijken of Kompa Nanzi zich aan de opdracht hield. Toen de brandnetels begonnen te steken, zei Kompa Nanzi tegen Cha Tiger: 'Kijk, ik krijg die bonte koe met al die vlekken!'. En op zijn lichaam wees hij aan waar de vlekken van de koe zaten (hier een vlek, daar een vlek), waarbij hij zich ongemerkt even kon krabben.
Kompa Nanzi maakte het karwei af, kreeg de koe en gaf deze aan de slaven die er heerlijk van aten. Kompa Nanzi werd hun vriend.
Grappig is dat de spin typisch menselijke trekjes vertoont, zoals hebzucht en eigenbelang. Er zijn mensen die vinden dat de Kompa Nanzi verhalen niet echt opvoedkundig verantwoord zijn. Bepaalde minder goede eigenschappen van Curacaoenaars worden wel eens toegeschreven aan de verering van Kompa Nanzi.
Meer weten over Kompa Nanzi, klik op deze link!